Probleemverkenning

Gewenst en toekomstig gebruik

Verschillende studies en theorieën hebben aangetoond dat de leefbaarheid en veiligheid van een gebied voor een groot deel wordt bepaald door de kwaliteit van het ontwerp en de inrichting van de openbare ruimte. Een doordachte stedenbouwkundige opzet, een goede inrichting van de openbare ruimte en een aantrekkelijke beeldkwaliteit van de gebouwen dragen in belangrijke mate bij aan het functioneren van een gebied en kunnen dit gebied zowel maken als breken. Bij gebieden uit de vorige eeuw zien we soms dat ze in hun opzet goed zijn ontworpen maar dat latere aanpassingen en interventies er voor hebben gezorgd dat de oorspronkelijk gunstige kwaliteiten verloren zijn gegaan waardoor de gebieden in een neerwaartse spiraal zijn beland. In deze gevallen moet er stevig worden ingegrepen en wel op die punten waar het werkelijk aan schort. Het is dan van belang een grondige analyse te maken van de bestaande situatie en daarin zowel de zwakke als sterke punten te benoemen. De openbare ruimte moet aansluiten op het gewenst gebruik van een straat of plein en de condities daarvoor moeten zoveel mogelijk worden geschapen. Inrichtingsprincipes en kwaliteiten volgen dan ook uit de toekomstige positie en functie(s) van een gebied.

Veilig én vitaal

De kwaliteiten van de openbare ruimten hebben niet alleen invloed op de veiligheid, maar bepalen ook in sterke mate de leefbaarheid en vitaliteit van een gebied. Uit onderzoek weten we dat het vooral de stedenbouwkundige eigenschappen zijn die bepalen of een gebied de juiste condities voor leefbaarheid bezitten. De mate waarin een gebied of straat deze eigenschappen bezit, kan bovendien wiskundig worden berekend en gekwantificeerd. Het gaat hier met name om de ruimtelijke condities voor vitaal straatleven (hoe levendig is het straatbeeld en wat zijn de kansen voor ontmoeting) en economische bedrijvigheid (wat zijn de ruimtelijke potenties van deze plek voor succesvolle retail-activiteiten). Straten met een vitaal straatleven worden door bezoekers en bewoners als prettiger ervaren, zeker wanneer deze straten ook nog eens veel lokale bedrijvigheid huisvesten. Een vitaal straatleven leidt tot betrokkenheid; betrokkenheid van bewoners en ondernemers bij hún straat, hún wijk en hún stad. Ook bezoekers van buiten merken dat. Bewoners en bezoekers voelen zich er minder snel onbehaaglijk of onveilig. Er zijn meer sociale ogen op straat, er vindt een betere menging plaats van publiek (bewoners/bezoekers/passanten, maar ook jong/oud) en mensen zijn eerder geneigd in te grijpen als er iets mis dreigt te gaan. Deze actieve informele sociale controle is niet alleen aanwezig, het is ook ‘voelbaar’ voor kwaadwillenden die hierdoor minder snel over de schreef zullen gaan.